We kennen allemaal Mary Poppins en haar zoete pillentruc, stroop is tenslotte beter dan azijn. Als Mary haar volwassen protégés vandaag zou verwelkomen, komt er hoogstwaarschijnlijk een glas droge wijn op tafel. En als je naar de cijfers kijkt, zou Mary daarmee helemaal op de trend inspelen. Om verschillende redenen, van klimaatverandering, een veranderende smaak van wijndrinkers tot de harde economische realiteit, vele van de traditioneel zoete wijnregio's over de hele wereld stappen over naar droog, in de zin van suikervrij. Deze veranderingen hebben geresulteerd in indrukwekkende innovaties die te zien en te proeven zijn op ProWein, 's werelds grootste en belangrijkste wijnbeurs, van 15 tot en met 17 maart 2020 in Düsseldorf.
Sauternes: traditie bewaren door innovatie Sommige trends ontstaan simpelweg omdat de smaak van consumenten verandert. Neem bijvoorbeeld Sauternes, de dessertwijnen uit deze regio hebben generaties van wijnliefhebbers enthousiast gemaakt en worden beschouwd als een weelderige, iconische en onmisbare delicatesse binnen een bepaalde doelgroep. Maar in het geval van Sauternes past traditie niet altijd goed bij de moderne wijnproductie. De handmatige kostbare oogst, bes voor bes, die nodig is voor de productie van deze klassieke wijnen, betekent vaak een zeer bescheiden opbrengst tegen enorme productiekosten. In de twintigste eeuw hebben de vele financiële crises en natuurrampen, wereldoorlogen en dalende wijngaardprijzen de productie onder druk gezet. Kwaliteit is zo een uitdaging geworden. Bovendien veroudert niet alleen de doelgroep van traditionele wijndrinkers, er komt ook een golf van oudere jaargangen op de markt.
Enkele pioniers zagen deze crisis als een kans om het aanbod van hun regio uit te breiden zonder hun erfgoed te verwateren. Ondanks enorme historische druk om gewoon te blijven doen wat werkt, namelijk zoete wijn, begonnen wijnmakers van historische landgoederen, zoals Oliver Bernard van Chateau Guiraud, ook droge wijnen te produceren.
De nieuwe eigenaar van Chateau Lafaurie-Peyraguey, Silvio Denz, besloot het volume van de zoete wijnproductie te halveren ten gunste van droge wijnen. David Bolzan, Managing Director van deze Premier Cru Classé, vat de commerciële achtergrond van deze beslissing samen. "Het zit in ons DNA om zoete wijnen te produceren met behulp van concentratie door edele rotting. Maar in onze strijd voor een comeback en het terugwinnen van marktaandeel moeten we creatief zijn. Eigenlijk zorgt de productie van droge wijnen ervoor dat we door kunnen gaan met zoete wijn”, zegt Bolzan.
Maar hoe zit dat nou precies met de wijnen? Droge Sauternes bieden een prachtige mix van diepte en “schwung”, vaak gecombineerd met een frisse Sauvignon Blanc-pep. Dezelfde omstandigheden die zo goed zijn voor zoete wijnen - hoog kalkgehalte, perfecte zoninval, oude wijnstokken, een fijne balans van zonlicht, temperatuur en vochtigheid - doen ook de droge wijn goed. Bijna 160 hectare zijn momenteel gewijd aan de productie van droge witte wijn – en de productieomvang gaat naar verwachting toenemen. Moezel: succes voor wijnmakers door klimaatverandering
In tegenstelling tot Sauternes is de legendarische Moezelvallei overgegaan van zoet naar droog vanwege klimaatveranderingen en niet vanwege smaaktrends. Traditioneel werd het Duitse deel van de Moezelvallei gekenmerkt door leistenen kliffen, de invloed van de rivier en koele temperaturen, die voor een zeer langzame, vaak vastzittende fermentatie en rijpheid hadden gezorgd. Terwijl sommige producenten al in de jaren 80 het idee van droge wijnen uit de Moezelregio hadden, waren de omstandigheden in het verleden niet ideaal om consistente droge wijnen van hoge kwaliteit te produceren.
Het is een publiek geheim dat klimaatverandering wijnmakers juist heeft geholpen in plaats van hen te schaden. In de afgelopen 20 jaar is de productie van succesvolle droge wijnen geëxplodeerd. Slechts een kleine elite groep van de belangrijkste Moezel-wijnbouwers (bijv. Egon Müller en
Joh. Jos. Prüm) produceert uitsluitend wijnen met restsuiker. En het jaar 2018 levert opnieuw recordcijfers op voor droge Moezelwijnen.
De prominente wijnmaker Dr. Loosen introduceerde in 2018 negen baanbrekende “Große Gewächse” (GG’s). "Wijngaarden hebben we altijd gehad …… we wilden gewoon de tijd nemen", legt Ernst Loosen uit. "De afgelopen elf jaar hebben we een of twee GG per jaar uitgebracht. Het kan niet allemaal tegelijk." In 2011 werd ook de categorie GG Reserve geïntroduceerd, voor droge wijnen die gedurende twee hele jaren op de droesem in vaten worden opgeslagen, in plaats van een jaar zoals de reguliere GG’s. Deze zijn nu al in trek bij verzamelaars.
Tokaji: het "vloeibare goud" verschijnt in een droog gewaad
Gelegen in het noordoosten van Hongarije, was het 11.000 hectare grote Tokaji-gebied de tweede afgebakende wijnregio ter wereld en de eerste met een classificatie van wijngaarden. Lodewijk XIV van Frankrijk, bekend als Lodewijk de Grote en de Zonnekoning, omschreef de weelderige, bijna amberkleurige wijnen uit dit gebied als “vloeibaar goud” en gaf hen de titel "wijn der koningen, koning der wijnen". Maar zoals het spreekwoord zegt: “De mens wikt maar God beschikt”. De wijnluis-plaag en later de nationalisatie van wijngaarden achter het IJzeren Gordijn waren een ramp voor de wijnindustrie. Veel uitstekende wijngaarden werden samengevoegd onder staatsbestuur en verwaarloosd. Na de val van de muur werd de wijnindustrie met verbazingwekkende snelheid gelukkig weer nieuw leven ingeblazen. Maar niet iedereen keerde onmiddellijk terug naar de dessertwijnen uit het verleden. Voor sommigen, zoals Istvan Szepsy, oprichter en keldermeester van Royal Tokaji, was het een esthetische keuze. Naast zijn nu legendarische Aszú- en Essencia-wijnen experimenteerde hij ook met moderne 0% -edele rotting-furmint-versies die de voor de Tokaji-regio kenmerkende prachtige, droge, authentieke smaak onthulden. Andere wijnhuizen, zoals Grand Tokaj, de iconische Disznoko of de onlangs opgerichte VAXCO, zien een groot succes met een vergelijkbare aanpak.
Voor veel andere wijnhuizen, vooral kleinere familiebedrijven, waren het de stijgende temperaturen en praktische economische overwegingen die leidden tot de overgang naar droge wijnen. Tokaji-wijn in de klassieke stijl kost tijd - de wijnen moeten een paar jaar rijpen na de oogst, voordat ze op de markt komen. Door droge wijnen aan hun portfolio toe te voegen, kunnen wijnmakerijen en wijngaarden die geen toegang hebben tot grote kapitaalreserves onmiddellijk met de productie beginnen. Droge wijnen beperken bovendien het risico van verlies in jaren die niet geschikt zijn voor Aszú. Bijna twintig jaar later spelen droge wijnen nu een belangrijke rol in de portefeuille van bijna elke Tokaji-producent.
De genoemde regio's zijn slechts een aantal voorbeelden van een grote trend. Een snelle blik op de website van Planet Wein onthult een nieuwe algemene ontwikkeling: in de gevestigde regio’s probeert men de traditie door diversificatie te behouden, of het nu gaat om droge rode wijnen uit Douro/Portugal, peppy-kruidige Zibiddos uit Pantelleria/Italië of fruitige rode Neusiedler wijnen uit Oostenrijk.
Met alle respect voor Julie Andrews, maar "just a spoonful of sugar" is niet genoeg, dat hebben we wel geleerd van Liebfrauenmilch en de goedkope Lambrusco. En waarom zou men überhaupt helemaal op suiker inzetten? Het is toch geweldig dat fantastische wijnen, of ze nou droog of zoet zijn, afkomstig zijn van prachtige wijngaarden. De nieuwe trend maakt het nog eenvoudiger om een ontwikkeling van traditionele wijnregio’s op gang te krijgen.
Alle informatie over ProWein is beschikbaar op www.prowein.de, ProWine China op www.prowinechina.com en ProWine Asia op www.prowineasia.com